Eind augustus van dit jaar was de wereld er getuige van hoe chaotisch de omstandigheden kunnen zijn bij de evacuatie van buitenlanders en binnenlands personeel. Als waarnemer voelt men zich hulpeloos op zulke momenten - als verantwoordelijke moet men kunnen reageren.
De situatie in Afghanistan heeft vooral aangetoond dat overheidsstructuren en politieke besluitvormers door noodsituaties worden overrompeld. Relevante beslissingen worden zo lang uitgesteld dat de betrokkenen niet meer kunnen worden geholpen.
Ondernemingen kunnen er derhalve niet van uitgaan dat bij "de staat" in geval van onvoorziene gebeurtenissen op zal helpen met het zekerstellen van hun belangen of de evacuatie van hun zorgl wordt. Met andere woorden: Bij bepaalde scenario's moet een bedrijf voorbereid zijn om zelf deverantwoordelijkheid voor zijn werknemers, en belangen te nemen.
Risico's in zogenaamd veilige landen
Voor een Europese MKB onderneming is Afghanistan in eerste instantie ver weg en daardoor lijkt de situatie voor hen niet relevant.
Maar er zijn ook andere landen met een hoog risico, waar het risico van bijv. politieke en sociale onrust, corruptie, despotisme, Natuurrampen (b.v. aardbevingen), terroristische aanslagen en ontvoeringen boven gemiddeld is. Dit betreft ook landen waar Europese bedrijven actief zijn, ter plaatse ook personeel in dienst hebben of regelmatig hun medewerkers naartoe sturen.
Bent u voorbereid op dergelijke situaties en kunt u ad hoc optreden?
In de afgelopen maanden hebben wij gemerkt dat met name MKB ondernemingen vaak niet voldoende zijn voorbereid op kritieke situaties in deze landen. Er kunnen bijvoorbeeld noodplannen zijn om de productie op peil te houden, maar er wordt zelden gekeken naar risico's die verder gaan dan dat. Hoe kun je dat vaststellen?
Bedrijven hebben gewoonlijk standaardverzekeringspolissen afgesloten die geen dekking bieden voor gebruik onder "realistische omstandigheden" ter plaatse. Wanneer het dan tot een aansprakelijkheidsstelling komt, wordt de onderneming met de kosten opgezadeld.
Risico's voor lokale werknemers worden vaak buiten beschouwing gelaten.
Bedrijven hebben vaak geen duidelijke protocollen voor risicovolle en gevaarlijke situaties in het buitenland die een snelle interventie mogelijk maken.
Als er al noodprotocollen beschikbaar zijn, zijn ze niet voor iedereen toegankelijk, niet getraind of niet gedigitaliseerd.
Werknemers brengen zichzelf vaak onbewust in risicovolle situaties - uit eigen vrije wil of in opdracht van het bedrijf.
Zonder voorafgaande preventieve maatregelen, zoals duidelijke noodplannen en bewustmaking, worden niet alleen de werknemers maar ook de besluitvormers snel overrompeld door onvoorziene ontwikkelingen. Niemand voelt zich verantwoordelijk, beslissingen worden niet snel genoeg genomen. Kostbare tijd gaat verloren en er ontstaan enorme kosten die door geen enkele verzekering worden gedekt.
Wanneer werknemers onbewust in (hoog)risicosituaties terechtkomen
Vaak gaat het om situaties die noch door het bedrijf, noch door de werknemer zelf van tevoren als gevaarlijk waren bestempeld. Hier zijn enkele voorbeelden uit de praktijk:
- Een werknemer beleeft tijdens een bedrijfsbezoek in Turkije een aardbeving en beschikt niet over geschikte communicatiemiddelen om zijn precieze locatie te melden en om hulp in te roepen. Gedurende meerdere dagen is er onzekerheid of de werknemer gewond is geraakt of überhaupt nog leeft.
- Een gedetacheerde werknemer bezoekt in zijn vrije tijd in Mexico een groot evenement zonder zich bewust te zijn van de onveilige situatie.met geval: Een voetbalwedstrijd tussen rivaliserende teams. Er ontstaat massale paniek en de werknemer raakt ernstig gewond, en wordt door de massa bijna vertrapt.
- Een MT lid bij belangrijke conflictonderhandelingen met een lokale zakenpartner Zakenpartner in India slim. De situatie escaleert en de werknemer moet zich plotseling zorgen maken over zijn fysieke veiligheid (ontvangen doodsbedreigingdrohungn v) en hij wordt het slachtoffer van de "intieme relatie" van de lokale partner met de plaatselijke politie: op zwakke gronden wordt hij gearresteerd en voor 14 dagen in hechtenis genomen.
- Lokale werknemers raken betrokken bij "verkeerde" netwerken en gedragen zich door enorme druk ("we doen je familie pijn") op een manier die schadelijk is voor het bedrijf (b.v. sabotage).
Kunt u zich deze voorbeelden voorstellen met betrekking tot uw eigen bedrijf in bepaalde landen of klinken de voorbeelden u zelfs bekend in de oren omdat u dergelijke of soortgelijke situaties reeds hebt meegemaakt?
Bent u er niet zeker van of uw noodprotocollen rekening houden met alle mogelijke risico's?
Wij kennen de bijzonderheden en specifieke risico's van een bezoek aan of activiteiten in risicogebieden. Samen controleren wij uw nood- of crisisplannen en bijbehorende verzekeringen of we trainen uw personeel dat naar risicolanden wordt uitgezonden.
Hier kunt u meer te weten komen over onze aanpak:
Heb je het onderwerp al behandeld?
Test uzelf en uw bedrijf: Kunt u de volgende vragen met "ja" beantwoorden?
- Zijn er vaste protocollen en gedragsregels die uw personeel kan volgen als u zich in een crisis- of noodsituatie bevindt - bijvoorbeeld als er een aardbeving plaatsvindt of als er een ramp uitbreekt?
- Uzelf en/of uw werknemers brengen beroepsmatig tijd door in het buitenland - of het nu gaat om twee dagen of vier maanden per jaar. Heeft u ooit te maken gehad met de risico's in de respectieve landen?
- Kunt u ad hoc aangeven welke risico's uw verzekering dekt wanneer uw personeel naar het buitenland reist?
