Een blik verder dan het kernvraagstuk van de beschikbaarheid van energie en de stijgende kosten.
De energievoorziening staat momenteel in het middelpunt van de belangstelling. Stijgende kosten en dreigende bevoorradingsproblemen zijn onderwerpen die elke dag in de media aan bod komen en alle mensen en bedrijven raken.
Energieleveranciers en netbeheerders hebben momenteel veel op hun bordje en staan in het bijzonder in de belangstelling van het publiek: wat zou er gebeuren als het alarm- of noodniveau van het gasnoodplan zou worden afgekondigd? Hoe zouden wij voorbereid zijn op een gasembargo van de kant van de EU of een leveringsstop van de kant van Rusland? Wat is het huidige niveau van gasopslag? Aan wie zou nog geleverd worden of in welke volgorde zouden ze afgesloten worden?
En hoe zullen de prijzen zich ontwikkelen, die reeds vóór de Russische invasie in 2021 onevenredig zijn gestegen? Hoe gaan we om met deze extra kosten?
Nutsbedrijven werken op volle toeren
Kompetente deskundigen van de nutsbedrijven werken op volle toeren in verschillende comités en binnen hun bedrijven, verenigingen of in uitwisselingen met grote klanten aan de verschillende scenario's en benaderingen van oplossingen. De uitgangssituatie is zo complex dat abstracte scenario's nauwelijks kunnen worden gepland en overeenkomstige specificaties - zoals concrete afschakelsequenties - op dit moment niet op een zinvolle manier kunnen worden gegeven. De invloeden zijn eenvoudigweg te divers: zoals weersomstandigheden, toekomstige vulniveaus van gasopslagfaciliteiten, toekomstige besparingen door de bevolking en de industrie, maar ook mogelijke economische en bedrijfsschade, het belang van bedrijven voor de basisvoorziening van de bevolking, bijvoorbeeld met voedsel en medicijnen, tekorten bij Europese buren, regresvorderingen en schadeclaims.
Volgens Alexander von Humboldt is "alles met alles verbonden". Daarom zijn de deskundigen van de energie-industrie momenteel meer dan bezig met de concrete planning van mogelijke knelpunten in de voorziening of met het leggen van een goede gegevensbasis voor latere beslissingen.
Daarom willen wij als WB Risk Prevention Systems een blik te werpen die een aanvulling vormt op de bovengenoemde onderwerpen en begint waar de thans urgente kwesties ophouden.
Buiten de kaders denken
Wij zijn geen "gasexperts" en willen dan ook bewust geen adviezen ontwikkelen voor onderwerpen die de leveranciers of de netbeheerders veel beter kennen dan wij. Anderzijds willen wij wijzen op mogelijke "neveneffecten" die waarschijnlijk (nog) op de achtergrond meespelen bij de behandeling van de huidige taken en daarom misschien nog niet in aanmerking worden genomen:
a) Mogelijke prijsstijgingen kunnen een veiligheidsrisico worden voor werknemers van leveranciers/netwerkexploitanten
Met name op maatschappelijk vlak worden de energieleveranciers bedreigd door risico's die in de komende weken en maanden de kop kunnen opsteken en waar bijna niemand op dit moment aan denkt. Stijgende kosten voor energievoorziening in combinatie met een fundamentele stijging van de kosten van levensonderhoud kunnen een ontstekingsbron zijn van het reeds duidelijk in de samenleving aanwezige kortere lontje. Onze onlangs gepubliceerde Analyse bevestigt dat vooral tijdens de laatste twee pandemische jaren de neiging tot geweld onder brede lagen van de bevolking aanzienlijk is toegenomen. Dit korte lontje van mensen is echter niet beperkt tot sport- of muziekevenementen. Ruzies bij de kassa in de supermarkt, schreeuwpartijen in het lokale verkeer of zelfs frustratie over voortdurend stijgende prijzen zouden kunnen blijven toenemen.
Zou het dan kunnen gebeuren dat de groeiende woede de mensen naar de deuren van de nutsbedrijven / energieleveranciers zal leiden? Op dat moment kunnen de werknemers snel het middelpunt en het doelwit van agressie worden. Welke preventieve maatregelen moeten nu al worden genomen worden genomen om het personeel te beschermen?
b) Mogelijke prijsstijgingen kunnen leiden tot cashflow-problemen voor nutsbedrijven
Verdere kostenstijgingen zouden ertoe kunnen leiden dat steeds meer huurders en eigenaars hun energierekeningen niet meer kunnen betalen. Ook dit scenario moet nu worden overwogen. Wat zouden de gevolgen zijn voor de cashflow en de liquiditeit van de nutsbedrijven tegen uiterlijk de herfst? Wie zou liquiditeitsknelpunten kunnen overbruggen of opvangen en hoe?
c) Mogelijke druk op besluitvormers en management door lobby en betrokken bedrijven
Daarnaast zal er ook druk "van bovenaf" zijn, die zich vooral zal manifesteren op het managementniveau van de nutsbedrijven, d.w.z. in de gelederen van de directie en/of in de raad van commissarissen, en die afkomstig zal zijn uit "eigen kring".
De goede connecties met het bedrijfsleven, opgebouwd via netwerken en verenigingen, persoonlijke contacten, lidmaatschappen van plaatselijk relevante verenigingen (Rotary, Lions, Vrijmetselaars, stud. broederschappen, carnavalsverenigingen enz.), worden in tijden van nood snel gebruikt om "gunsten" te verkrijgen. We luiden hier en nu al de alarmklok: Het risico van corruptie zal toenemen en preventieve maatregelen, zoals het inzetten van een andere persoon met een "filterfunctie" die tussen de klanten en de directie staat, zouden nuttig kunnen worden. Nu reeds moeten geschikte personen binnen de bedrijfsorganisatie worden geïdentificeerd en opgeleid.
d) Gebrek aan openheid in de vereiste uitwisseling van gegevens tussen alle belanghebbenden
Open communicatie en "echte" samenwerking tussen de betrokken partijen is een cruciaal onderdeel van risicopreventie. Deze zin is zo vanzelfsprekend dat hij nauwelijks genoemd hoeft te worden. Het wordt echter plotseling relevanter wanneer concrete bedreigingen of tekorten aan de horizon verschijnen, omdat dan de "echte" openheid en transparantie van de belanghebbenden (d.w.z. ook van de belangrijkste klanten en leveranciers) plotseling wegvalt.
Want wanneer een noodsituatie wordt verondersteld een "realistisch scenario" te zijn, is er in de praktijk vaak sprake van een mengeling van a) "ellebogenmentaliteit": iedereen vecht voor zijn eigen superioriteit en dus elk voordeel dat hij kan krijgen, en b) "veiligstellen van de eigen onderhandelingspositie": wanneer compromissen noodzakelijk worden, eis ik een extremer standpunt op dan eigenlijk nodig zou zijn, zodat een later compromis voor mij minder nadelig wordt dan eigenlijk draaglijk is. Daarom zitten juridische afdelingen op de achtergrond aan tafel om juridische standpunten en verhaalsmogelijkheden veilig te stellen. De discussies zijn meer probleemgericht dan oplossingsgericht.
Dergelijke (nood)onderhandelingssituaties kennen wij uit diverse projecten in onder andere Azië. Of het nu gaat om geschillen binnen bedrijven, tussen bedrijven en de staat of tussen nutsbedrijven en klanten: Hoe bedreigender de situatie wordt, des te minder werken alle betrokken partijen aan een gemeenschappelijk plan, maar richten zij zich veeleer op de kwalificatie "bijzonder belangrijk voor het algemeen belang" of op het verkrijgen van speciale prioriteit door het schetsen van horrorscenario's (b.v. massale werkloosheid).
Net zoals de "Hotline" ooit werd opgezet (en nu weer wordt opgezet), tussen Rusland en het Europese hoofdkwartier van de Amerikaanse strijdkrachten om door door het gebruik van een rechtstreekse uitwisseling tussen de generale staven misverstanden en vergissingen te voorkomen, kan worden gedacht aan het opzetten van overeenkomstige informele informatiekanalen. Op die manier kan een pragmatisch planningsniveau van de belanghebbenden ontstaan dat verder gaat dan de formele onderhandelingsposities.
In dialoog met een extern klankbord
Extern Klankborden, die met opzet niet uit de sector " energie en of nutsbedrijven" komen, maken een blik mogelijk die verder reikt dan de horizon van de energie-industrie.
Met een uitstekende bekwaamheid op hun eigen gebied zijn er ontwikkelingen en voorbeelden uit geheel andere sectoren of regio's van de wereld die ten dele overdraagbaar zijn of op zijn minst interessante aanknopingspunten kunnen bieden. Niet als vervanging, maar als aanvulling.
Bent u een nutsbedrijf energieleverancier of een ander bedrijf dat graag buiten de gebaande paden wil denken en met ons een creatieve uitwisseling wil aangaan? Heeft u behoefte aan een extern klankbord of heeft u vragen over het onderwerp? Schrijf ons en wij zullen zo spoedig mogelijk contact met u opnemen. Of geef ons gewoon een belletje +49 234 9041836-30
